رله ابزاری است که توسط یک فرمان الکتریکی با ولتاژ یا جریان کم، یک جریان یا ولتاژ بیشتر را سوئیچ می کند. با توجه به کاربرد وسیع رله در سیستم های اتوماسیون صنعتی و همچنین مدارهای قدرت و فرمان، تصمیم گرفتیم این نوشته از بخش دانلود رایگان مهندس یار را به مبحث رله ها و ساختار و نحوه عملکرد آن ها اختصاص دهیم. توجه داشته باشید که رله ها همچنین در مبحث حفاظت کاربرد وسیعی دارند که بحث در مورد آن در سایر مطالب آموزشی مهندس یار انجام خواهد شد.
ساختار عمومی یک رله
در شکل زیر می توانید ساختمان یک رله شیشه ای را مشاهده نمایید. اجزای اصلی یک رله عبارتند از بدنه عایق، براکت عایق، پایه مشترک کنتاکت ها، فنر برگشت کنتاکت، کنتاکت متحرک و کنتاکت های ثابت، پایه کنتاکت بسته و باز، سیم پیچ بوبین، هسته بوبین و پایه بوبین.
بوبین (Coil) بر اساس آهنربای الکتریکی عمل می کند. هسته بوبین از جنس آهن نرم و سیم پیچ آن از سیم مسی روکش دار تشکیل شده است. سیم پیچ به تعداد دور معین و محاسبه شده به دور هسته پیچیده شده و دو سر آن به بیرون از بدنه رله کشیده شده و از طریق پایه ها در دسترس می باشد. با عبور جریان برق که دارای ولتاژ 5، 12، 24 و یا 220 ولت می باشد، هسته آهن نرم به طور موقت حالت آهنربایی پیدا می کند .
پایه مشترک کنتاکت ها توسط فنر برگشت تحت فشار بوده و سبب می شود که کنتاکت متحرک در زمانی که بوبین برق دار نیست با پایه کنتاکت بسته در تماس باشد. به حالتی که بوبین برق دار نیست، حالت عادی (Normal) رله می گویند. این کنتاکت که در حالت عادی رله به پایه مشترک متصل است را کنتاکت Normally Close یا اختصاراً NC گویند .
کنتاکت باز (Normally OPEN)
پایه مشترک کنتاکت ها توسط فنر برگشت تحت فشار بوده و سبب می شود که کنتاکت متحرک در زمانی که بوبین برق دار نیست با پایه کنتاکت بسته در تماس باشد. در این حالت کنتاکت بعدی هیچ اتصالی با پایه مشترک ندارد. این کنتاکت که در حالت عادی رله از پایه مشترک مجزا است را کنتاکت Normally Open یا اختصارا NO گویند .
فرمان دادن به رله
بوبین (Coil) رله، بسته به نوع رله، با دریافت یکی از ولتاژهای 5v, 12v, 24v,220v فعال و مغناطیسی می شود. ولتاژهای دیگر معمول نمی باشد. در مبحث اتوماسیون صنعتی ، ولتاژ بوبین رله هایی که به بخش فرمان مربوط باشند به طور معمول 24 ولت می باشد . متصل کردن ولتاژ به بوبین که سبب تغییر وضعیت کنتاکت ها می شود را عمل فرمان دادن به رله گویند. معمولاً رله های مدار فرمان توسط PLC فعال می شوند.
با توجه به نقش مفید و پرکاربرد رله در مدارات فرمان نوین از قبیل ایزوله کردن مدار جهت حفاظت از PLC های گرانقیمت ، تقویت ولتاژ و … قطعه ای در صنعت مرسوم می باشد بنام رک رله. این قطعه، علاوه بر مجتمع کردن 2 یا 4 یا 8 یا 16 عدد رله ، ترمینالها و پایه های مناسب و همچنین قابلیت نصب بر روی ریل را در دسترس کاربر می گذارد. علاوه بر این، بر روی رک رله، دیود های حفاظتی برای جلوگیری از ولتاژ سلفی برگشتی به PLC و همچنین دیود نورانی برای نمایش وضعیت فعلی رله نیز نصب شده است.
دانلود فیلم آموزشی رله
در این بخش می توانید این فیلم آموزشی را دانلود نمایید.
توجه مهم: این فیلم بخشی از مجموعه آموزش PLC مهندس یار است. جهت یادگیری مباحث اتوماسیون صنعتی توصیه می کنیم حتماً از این پکیج شروع نمایید.
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.