با بهره برداری از تجهیزات صنعت برق در طی چند دهه اخیر و خصوصـاً رشـد شـبکه تولیـد، انتقال و توزیـع نیـرو در مناطق جنوبی کشور، مشخص شده است که بر خلاف روش های بهره بـرداری متـداول در دیگـر نقـاط کشور، شـرایط اقلیمی و عوامل طبیعی باعث تخریـب تجهیـزات صـنعتی با سـرعت قابـل ملاحظـه ای سـبب می شود. بنابراین متاسفانه علیرغم سرمایه گذاری های انجام شده همانند سایر نقاط کشور به علت آلودگی و خوردگی تجهیزات نمی توان به طور مطلوب از ایـن تجهیـزات اسـتفاده نمود. علاوه بر آن در طی گذشت زمان سرمایه گذاری های مجدد و صرف نیروی انسانی در جهت از بـین بـردن اثرات مخرب شرایط اقلیمی مورد نیاز می باشد.
تصویر نمونه از این جزوه آموزشی
اهمیت توجه به آلودگی و خوردگی
از آنجا که رشد و رونق اقتصادی در مناطق جنوبی کشور سرلوحه دولت است جـا دارد کـه بـا تمرکز نیـرو های بالقوه در وزارت نیرو و سرمایه گذاری های مالی و نیروی انسانی ترتیبی صورت پـذیرد تـا در یـک دوره معـین شرایط مناسب عملکرد تجهیزات، فراهم شده و فرصت کافی برای شـرکت هـای بـرق منطقـه ای و توزیـع حاصـل گردد تا از این رهگذر بتوانند بجای رفع اثرات ناشی از شـرایط اقلیمـی بـه توسـعه شـبکه و افـزایش کیفیـت بـرق بپردازند.
البته در سایر نقاط کشور نیز با توجه به شرایط اقلیمی موجود در آن ها مشکلات خاصی در بهـره بـرداری از تجهیـزات برقی وجود دارد. به عنوان نمونه در منطقه دریاچه ارومیه با وجـود اتمسـفر خورنـده و وجـود املاح بـا یـون هـای مهاجم در خاک منطقه بر خلاف سواحل جنوبی کشور میانگین دمای هوا در ساعات شبانه روز کمتر بـوده و حتـی در ماه های سرد سال احتمال یخ زدگی برخی از تجهیزات برقی وجود دارد.
فرسودگی تجهیزات برقی در سایر کشور های منطقه
به علاوه به علت بالا بودن میزان بارندگی و سایر مسائل شرایط ویژه ای برای خوردگی و تخریـب مـواد وجـود دارد کـه در ایـن صـورت لازم اسـت تـا تحقیقـات منطقـه ای در ایـن خصـوص انجـام گیـرد . در حالی کـه مطـابق بـا استاندارد 50019 DIN نواحی ساحلی حاشیه خلیج فارس و دریای عمان با قرار گرفتن در طبقه بندی منـاطق بـا شرایط آب و هوایی شدیداً گرم و مرطوب دارای شرایط اتمسفری کاملاً منحصـر بـه فـرد وسـختی مـی باشـند. بـه طوری که میزان بخار اشباع در این نواحی حتی به میزان 53 میلی بار نیز گزارش گردیده است.
دما در این منطقه به علت نزدیکی به خط استوا نسبت به مناطق دیگر بالاست. همچنین به علـت آن کـه آب خلـیج فارس با وسعتی در حدود 200000 کیلومتر مربع فقط از تنگـه باریـک هرمـز بـا عـرض 35 کیلومتر بـا آب هـای آزاد ارتباط دارد لذا املاح موجود در آن از دیگر آب های آزاد جهان بیشتر است. وجود هوای شرجی، درصد بالای میـزان تشعشعات خورشیدی در منطقه و به طور کلی اتمسفر نمکی منطقه سبب متأثر گردیـدن تجهیـزات ملزومـات شـبکه نیرو به ویژه سطوح ایزولاسیون عایقی آن از شرایط سنگین منطقه گردیده است.
لازم به توضیح است که در سایر کشورهای حاشیه خلیج فارس تحقیقاتی در این خصوص انجام شده است کـه از جمله می توان به احداث پایگاه تحقیقات خوردگی در کشور امارات متحده عربـی بـا همکـاری شـرکت انگلیسـی TWI اشاره نمود. این شرکت انگلیسی قصد دارد تا با سرمایه گذاری هـای کشـورهای قطـر و عربسـتان سـعودی نیز پایگاه های مشابهی در این کشورها احداث نماید.
همچنین ببنید: مقایسه انواع پست های فشار قوی
آزمایش های خوردگی و آلودگی
انجام آزمایش های خوردگی و آلودگی مـواد مطـابق بـا اسـتاندارد هـای معتبـر نظیـر ISO ،BS ،ASTM درحـال پیگیری است، لذا می توان از تجربیات این کشورها استفاده نمود. دراین راستا و در یک پروژه میدانی با همکاری شرکت برق منطقه ای هرمزگـان و حمایـت سـازمان محتـرم تـوانیر برای اولین بار با نصب ایستگاه مانیتورینگ جریان نشتی مقره های فشار قوی در پایگاه تحقیقاتی تجهیزات برقـی مناطق گرمسیری هرمزگان اقدام به ثبت و مانیتورینگ جریان نشتی مقره های رده توزیع گردید.
در این پژوهش سعی شده است به بحث و بررسی در ارتباط با نتـایـج ایـن تحقیـق میـدانی بـه ویژه بررسـی اثـرات پروفیل و جنس مقره ها و شرایط آب و هوایی بر عملکرد آن ها بپردازد تا مشـکلات موجـود و خـاص در صـنعت بـرق جنوب کشور با ارائه نمونه ای از تحقیق در محل بیان شود.
آلودگی (CONTAMINATION)
آلودگی دو نوع تاثیر نامطلوب روی عناصر خطوط به جای می گذارد. در نوع اول رسوب آلودگی روی زنجیره هـای مقره باعث کاهش استقامت عایقی سطحی آنها شده که می تواند در شرایط اضـافه ولتاژهـای سیسـتم و در هـوای مه آلود و بارانی موجب FLASHOVER های مکرر شده و یا در شرایط تخلیه مسـتقیم صـاعقه موجـب BACK FLASHOVERگردد کـه نهایتـاً تـاثیرات آن منجـر بـه آسـیب هـای شـدید بـه سـپر هـای عـایق مقـره هـا و یا PUNCTURE شدن تعدادی از واحدهای زنجیرها می شود و در نـوع دوم آلـودگی باعـث ایجـاد خـوردگی مانند حفره دار شدن و یا تسریع و تشدید پروسس انواع دیگر خوردگی می گردد.
آلودگی ناشی از دود کارخانجات و سوخت های فسیلی ناشی از کار خودرو هـا در نـواحی صـنعتی و شـهرهای بـزرگ به صورت کامل در اتمسفر پخش نشده و قسمت هایی از آن ها خصوصاً در هوای مه آلود و بارانی به صورت گازهـای متـراکم 2SO و 2CO و غیره در می آید. این توده های متراکم گازی ممکن است تا زیـر نقطـه شـبنم اسـید سـرد شـده و به صورت قطرات ریز باران اسیدی که حاوی ذرات متعدد کربن و دود به هم چسـبیده نیـز مـی باشـد نـزول نمـوده و موجب حفره دار شدن در عناصر خطوط گردند.
آلودگی در نیروگاه ها، مناطق کویری و پـر گرد و غبـار (آلـودگی صـحرائی) و سـواحل دریاهـا (آلـودگی نمکـی) در بالاترین درجات اتفاق می افتد. درایـن مـوارد بازدیـد های مـنظم و سـرویس هـای دوره ای و شستشوی مقره ها از آلودگی های تشکیل شده الزامی می باشد. خطوط انتقال موجود در مناطق جنوب که از خطوط مهم و استراتژیک شبکه انتقال نیـز هستند به علـت وجـود و توسعه کارخانجات صنعتی و حوزه های نفت و … و همچنین وجود سواحل وسیع دریا در نواحی توام بـا آب و هوای خشک کویری و وزش باد از طرف دریا به ساحل و تغییرات شدید درجه حـرارت، بهره برداری از تجهیزات الکتریکی را دچار مشکل ساخته است.
خوردگی CORROSION
خوردگی اجزاء فلزی خطوط در شرایط محیطی نامناسـب و یـا در شـرایطی کـه روش هـای حفاظـت در مقابـل خوردگی کافی نباشد باعث کاهش تدریجی مقاومت مکانیکی و هدایت الکتریکی عناصـر خطـوط مـی گـردد. اولی نهایتاً به شکست مکانیکی انجامیـده و دومـی باعـث افـزایش مقاومـت الکتریکـی و تغییر مشخصـات الکتریکـی خطوط می گردد (محصولات خوردگی عموماً دارای مقاوت مکانیکی کم و مقاومت الکتریکی بالایی می باشند.
در واقع خوردگی پروسس الکتروشیمیایی فلزات است که اکسـید مـی شـود. وقتـی یـک فلـز در فعـل و انفعـالات شیمیائی الکترون از دست بدهد اکسید می شود. به عنوان مثـال معـادلات شیمیایی مربوطه بیـان کننـده اکسیداسـیون آهـن و تبدیل آن به یون آهن و سپس تشکیل زنگ آهن (محصول خوردگی آهن) می باشد.
سایر عناوین این جزوه آموزشی:
خوردگی شیاری
روش های کنترل خوردگی شیاری
خوردگی تنشی
حفره دار شدن (pitting)
خوردگی یکنواخت
روش های جلوگیری و کنترل از خوردگی یکنواخت عناصر فلزی
تاثیر آلودگی محیط بر روی مقره ها و روشهای مناسب بهبود عملکرد ایزولاسیون شبکه انتقال در مقابل آلودگی
انواع آلودگی:
آلودگی صنعتی
آلودگی صحرائی
انواع دیگر آلودگی
عوامل موثر در آلودگی مقره ها
مکانیزم ایجاد جرقه در مقره ناشی از آلودگی
روش های مقابله با الودگی مقره در خطوط مورد بهره برداری
افزایش سطح ایزولاسیون
استفاده از مقره نوع FOG
استفاده از مقره با لعاب نیمه هادی
شستشوی دوره ای
تمیز کردن مقره ها
گریس کاری
پاک کردن دستی
نگاهی مکانیکی به پدیده خوردگی در پایه های بتنی چهار گوش خطوط انتقال نیرو
جلوگیری از پدیده خوردگی در پایه های بتنی و چهار گوش و روشهای مقابله با آن
بررسی خوردگی وپوسیدگی در پایه های چوبی و روش های مقابله با آن
قارچ ها و حشرات چوب خوار
سایر مشخصات پایه های چوبی
همچنین ببینید: تب چنجر چیست؟
نقش رنگ و پوشش های صنعتی در اقتصاد کشور و جلوگیری از خوردگی
بررسی برخی از مشکلات خاص صنعت برق در تجهیزات انتخاب شـده و راه حـل هـای پیشگیری از خوردگی و تخریب آن ها در سواحل جنوبی کشور
شبکه الکتریکی منطقه حاشیه خلیج فارس و دریای عمان وعدم وجود استاندارد آلودگی و خوردگی
ارائه نقطه نظرات و پیشنهادات در خصوص بررسی عملکرد پایگاه تحقیقاتی در سواحل جنوبی کشور
مطالعه بر روی اتمسفر پایگاه تحقیقاتی و دلایل انتخاب آن
تجهیزات آزمایشگاهی الکتریکی
مانیتورینگ جریان نشتی مقره ها در پایگاه تحقیقاتی تجهیزات برقی منـاطق جنـوبی کشور
مانیتورینگ جریان نشتی مقره ها
دوره زمانی مانیتورینگ آلودگی
دستگاه مانیتورینگ جریان نشتی مقره ها
فشار بخار اشباع و میزان رطوبت نسبی
دمای محیط، دمای نقطه شبنم و میزان تابش های خورشیدی در طول دوره آزمون
تغییرات حداکثر پیک مطلق جریان نشتی در طول ساعات شبانه روز
آنالیز تعداد ضربات جریان نشتی
دانلود جزوه آموزشی تاثیر آلودگی و خوردگی بر تجهیزات برقی
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.