دانلود فیلم آموزشی آشنایی با انواع نقشه ها در مهندسی برق موضوع این بخش از دانلود های رایگان مهندس یار است. همانطور که اطلاع دارید شما به عنوان یک مهندس برق ممکن است در محیط کار با طیف وسیعی از مدارک فنی و نقشه ها سر و کار داشته باشید. وظیفه شما به عنوان یک مهندس برق می تواند هم نقشه کشی و هم نقشه خوانی تجهیزات و تاسیسات برقی باشد.
با توجه به اهمیت موضوع، تصمیم گرفتیم در این فیلم آموزشی که توسط کادر مولفان صنعتی مهندس یار تهیه و تالیف گردیده است، شما را به صورت اصولی با انواع نقشه های برق، قسمت های تشکیل دهنده آن ها و همچنین نحوه تشخیص المان ها و اجزای آن ها آشنا نماییم.
قسمت های آموزش داده شده در این فیلم آموزشی به صورت زیر می باشند:
انواع نقشه در مهندسی برق و کاربرد آن ها
چیزی که در این بخش می آموزیم این است که هدف نهایی از ترسیم نقشه های مختلف چیست و خروجی کار ما به عنوان یک مهندس برق به چه صورت خواهد بود. تقسیم بندی نقشه ها و مدارک برق صنعتی به روش های مختلف انجام می پذیرد. در اینجا رایج ترین حالت تقسیم بندی را با هم بررسی می کنیم:
تقسیم بندی نقشه ها و مدارک از نظر کلی
انواع نقشه ها و مدارک مهندسی برق را از نظر نوع کاربرد می توان به سه دسته کلی نقشه های شماتیک، گرافیکی و گزارش ها طبقه بندی کرد:
از نقشه های شماتیکی می توان نقشه های مدار فرمان، مسیر جریان و یا Wiring Diagram را نام برد. در این نوع نقشه ها، اجزای سیستم با سمبل های نشان داده می شوند.
نقشه های گرافیکی شامل شکل واقعی تجهیزات می باشند و به عنوان نقشه جانمایی یا همان Layout سیستم، نقشه ترمینال ها و نقشه های عملیاتی از این نوع هستند.
از مدارک گزارشی هم می توان صفحات عنوان، لیست صفحات، لیست قطعات و تجهیزات و Legend ها را نام برد. بسیاری از این گزارش ها در بخش های ابتدایی و انتهایی نقشه ما قرار می گیرند. در یک پروژه همیشه ما به مجموعه ای از مدارک نیاز داریم که بخش عمده ای از این مدارک با نقشه سیستم مرتبط است.
انواع نقشه ها از نظر نوع ترسیم
نقشه های مهندسی برق را از نظر نوع ترسیم می توان به دو دسته تک خطی و چند خطی تقشیم نمود. اولین مرحله در نقشه کشی برق صنعتی مشخص نمودن نوع ترسیم است که با انتخاب نوع صفحه انجام می گیرد.
ترسیم تک خطی (Single Line):
نقشه تک خطی نمایش ساده شده است که عموماً برای طراحی تابلو های قدرت کاربرد دارد. در این نقشه های می توان چیدمان کلی تجهیزات الکتریکی، تعداد سیم های استفاده شده و نحوه تغذیه و حفاظت آن ها را نمایش داد. از این نقشه ها همچنین برای نمایش سیستم کنترل PLC استفاده می گردد.
همچنین نقشه های ساختمانی عموماً به صورت تک خطی رسم می شوند.
ترسیم چند خطی یا Multi Line:
در این نقشه ها معمولاً جزئیات بیشتری مشخص می گردد. برای مثال نقشه های مدار فرمان و همچنین نقشه سیم کشی یا وایرینگ معمولاً به این روش کشیده می شود.
انواع نقشه ها در مهندسی برق
اگر بخواهیم نقشه های مهندسی برق را از نظر نوع استفاده طبقه بندی کنیم، به 10 کاربری مختلف به صورت زیر خواهیم رسید:
نقشه مدار فرمان
نقشه مدار قدرت
نقشه سیم کشی یا وایرینگ (Wiring)
نقشه جانمایی یا Layout
نقشه Loop Diagram
نقشه پیکربندی System Configuration
نقشه بلاک دیاگرام
نقشه P & ID
نقشه ترمینال ها یا کانکشن دیاگرام
نقشه های ساختمانی
در یک پروژه، برخی از این نقشه ها همچون نقشه P & ID در اختیار مهندس برق قرار می گیرد و دیگر نقشه ها را می بایست طراحی نماییم.
نقشه مدار فرمان و مدار قدرت
در این شکل در سمت چپ مدار قدرت و در سمت راست مدار فرمان یک پمپ هیدرولیک را ملاحظه می فرمایید. به بخش هایی از مدار که رسیدن برق اصلی به مصرف کننده را از لحاظ نحوه کار و ایمنی کنترل می کند مدار فرمان می گوییم.
تجهیزات که در مدار فرمان به کار می روند شامل کنتاکتور، شستی استاپ و استارت، رله الکتریکی، رله مغناطیسی، لامپ های سیگنال، قیوز ها، لیمیت سوئیچ ها، تایمر، ترموستارت و تجهیزات دیگری می باشند که در نوشته های بعدی به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.
مدار قدرت مداری است که نیرو را از شبکه به مصرف کننده ها انتقال می دهد. همانطور که در شکل می بینید برق شبکه پس از عبور از کلید حفاظت موتوری 501 و با وصل کنتاکتور 5k4 باعث روشن شدن موتور هیدرولیک پمپ می شود. قطع و وصل مدار هیدرولیک پمپ از طریق مدار فرمان سمت راست می باشد.
در شکل بعدی نیز مدار قدرت چندخطی چند موتور را ملاحظه می کنید:
همچنین در شکل بعد قسمتی از نقشه تک خطی مدار قدرت یک تابلو توزیع را مشاهده می فرمایید. این مدار دارای یک کلید اتوماتیک 630 آمپر در ورودی در قسمت چپ و 6 کلید اتوماتیک برای تغذیه بخش های مختلف یک کارخانه می باشد.
در نقشه بعدی هم یک مدار فرمان و قدرت را می بینید که به صورت تک خطی رسم شده است. این نقشه مربوط به تابلو موتورخانه است که توسط کلید های push button فرمان به بخش های قدرت داده می شود.
نقشه سیم کشی یا وایرینگ دیاگرام
نقشه سیم کشی یا وایرینگ دیاگرام یکی از اصلی ترین مدارک در هر پروژه ای به شمار می رود. این نقشه شامل بخش های فرمان و قدرت است که عموماً یه صورت چندخطی ترسیم می گردد. در این شکل بخشی از نقشه وایرینگ یک تابلو کنترل را ملاحظه می کنید که مربوط به سیم بندی دو منبع 24 ولت است. این دو منبع به صورت رداندنت به ماژول مربوطه وصل شده اند.
عملکرد این مدار به این صورت است دو منبع تغذیه به صورت همزمان برق سیستم را تامین می کنند و چنانچه هر یک از آن ها آسیب ببیند، دیگری به طور کامل برق مجموعه را به عهده می گیرد. در نوشته های بعدی به طور مفصل تر در مورد نقشه های وایرینگ صحبت خواهیم کرد.
نقشه جانمایی یا Layout
نقشه جانمایی یا Layout به نقشه ای گفته می شود که چیدمان تجهیزات را در داخل تابلو مشخص می کند. همانطور که در 3 تابلو نشان داده شده در شکل زیر می بینید این نقشه شمال چیدمان سینی تابلو، داکت ها و نمای تابلو در جهت های مختلف است. اگر تابلو دو طرفه باشد لازم است نمای تابلو از هر دو طرف و از بالا کشیده شود و همچنین در صورتی که فن و فیلتر در کنار تابلو نصب شده باشد، نمای جانبی هم نیاز خواهد بود.
نقشه Loop Diagram
یکی از مدارکی که عموماً کارفرما در پروژه ها از مهندس برق درخواست می کند، نقشه لوپ دیاگرام است. در این نقشه که مربوط به یک پروژه کنترلی است، نحوه اتصال هر یک از تجهیزات سایت به Junction Box و سپس محفظه کنترل ترسیم شده است. در قسمت بعد تجهیزات داخل محفظه تا رسیدن سیگنال به سیستم مانیتورینگ را می توانید ببینید.
این نقشه را به صورت عمودی نیز می توان ترسیم کرد و با کشیدن سیم های دیگر محفظه مانند تغذیه و تجهیزات دیگر، این نقشه به کاملی یک نقشه Wiring Diagram در خواهد آمد. در شکل زیر هم یک نمونه دیگر از نقشه Loop Diagram که به صورت کامل کشیده شده است را می بینید.
در این پروژه نقشه وایرینگ دیاگرام ارائه نشده است زیرا نقشه Loop Diagram به طور کامل گویا می باشد:
نقشه پیکربندی یا System Configuration
نقشه پیکربندی یا System Configuration عموماً در پروژه های کنترلی کشیده می شود. این نقشه نحوه ارتباط اجزای مختلف سیستم کنترل و شبکه آن ها را نشان می دهد.
شکل زیر مربوط به پیکربندی یک پروژه پالایشگاهی است. در این شکل در قسمت بالا دو اتاق کنترل پالایشگاه و کامپیوتر های کلاینت داخل هر یک از اتاق ها نمایش داده شده است. در هر یک از این اتاق های کنترل یک سرور قرار داده شده است و همانطور که می بینید سرور ها به یکدیگر و به چهار PLC مجموعه وصل می باشند. هر کدام از CPU ها نیز به Rack های متعددی در نقاط مختلف پالایشگاه متصل شده اند.
در یک نقشه پیکربندی یا System Configuration باید نوع ارتباط شبکه نیز مشخص گردد که به صورت Legend در کنار نقشه قرار می گیرد و هر یک از خطوط نقشه را تفسیر می کند.
نقشه بلاک دیاگرام (Block Diagram)
این نقشه شامل تمام تجهیزات مختلف سایت می باشد و ارتباط اجزای مختلف را به صورت بلوک نشان می دهد. این نقشه یک دید کلی به ما می دهد ولی شامل جزئیات ارتباط اجزا نمی باشد. این نقشه عموماً توسط کارفرما تهیه و به پیمانکاران جهت طراحی ارائه می شود.
نقشه (P & ID (Piping and Instrument Diagram
در نقشه P & ID پایپینگ و تجهیزات سیستم کشیده می شوند. این نقشه یکی از مهم ترین مدارک در صنعت نفت و گاز می باشد. پرچه تهیه این نقشه به عهده مهندسین برق نیست، اما یک مهندس برق باید بتواند قست های مختلف این نقشه را بخواند و تفسیر نماید. همچنین باید بتواند تجهیزات ابزار دقیق استفاده شده در مجموعه را شناخته و بر اساس آن ها طراحی نماید.
ترمینال دیاگرام یا Connection Diagram
هدف از تولید این مدرک استفاده تکنسین ها برای سیم کشی اجزای مختلف سیستم می باشد. نقشه ترمینال دیاگرام بیشتر در مورد تابلو های برق استفاده می شود. در بسیاری از پروژه های این مدرک در نرم افزار اکسل تهیه می شود، اما در نرم افزار Eplan این کار با سهولت بیشتری انجام می گیرد.
نقشه های برق ساختمان
نقشه های برق ساختمان تفاوت های زیادی با نقشه های صنعتی دارند. این نقشه ها بر روی نقشه های معماری ترسیم می شوند، به طوری که در پلان های مختلف به منظور وضوح بیشتر این نقشه ها کشیده می شوند:
نقشه روشنایی (نرمال و اضطراری)، نقشه پریز های برق، نقشه پریز های تلفن، نقشه سیستم صوتی، نقشه پریز شبکه، نقشه سیستم دوربین مدار بسته، نقشه آنتن مرکزی، نقشه آیفون و در بازکن، رایزر دیاگرام ها و نقشه های تابلو برق ساختمان. برای اطلاعات بیشتر توصیه می کنیم از صفحه آموزش نقشه کشی برق ساختمان دیدن فرمایید.
دانلود فیلم آموزشی انواع نقشه ها در مهندسی برق
مطالب گفته شده در این نوشته را همچنین می توانید در فیلم آموزشی زیر مشاهده فرمایید:
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.